Batı toplumlarında yaşayan çoğu insan, şans kurabiyelerinin bir uzakdoğu geleneği olduğunu zanneder. Avrupa ve Amerika'da her Çin restoranının yemek sonrasında bu kurabiyelerden ikram ettiği düşünülürse, aslında çok da yersiz bir tahmin değildir bu.
Ne var ki, modern şans kurabiyeleri aslında mazisi çok da eskiye dayanmayan bir Amerikan icadıdır ve popülerliğini Amerika'daki çin lokantalarına borçludur! Çin, Japonya ve diğer uzakdoğu ülkelerinde bu lezzet çok bilinmez ve restoranlarda servis edilmez.
Şans kurabiyesinin doğuşu
Amerika'da bilinen en eski şans kurabiyesinin, 1890'lı yıllarda San Francisco'da Golden Gate parkı içerisinde bir japon çay bahçesinde sunulduğu iddia edilir. Bu kurabiyeler, San Francisco'daki Benkyodo adlı bir fırında imal edilmiştir.
1918 yılında bu kurabiyeleri Los Angeles'ta üretmeye başlayan bir başka kişi ise Hong Kong Noodle Company'nin kurucusu David Jung'tur. Jung, ileriki yıllarda şans kurabiyelerinin asıl mucidinin kendisi olduğunu iddia edecektir.
Kurabiyelerin kime ait olduğu konusundaki bu tartışma, en sonunda 1983 yılında bu tür eğlenceki tarihsel konuları ele alan sembolik bir mahkeme tarafından ele alınır ve San Francisco şehri, şans kurabiyelerinin anavatanı olarak tescillenir.
İkici Dünya Savaşı sıralarına kadar, şans kurabiyeleri "şanslı çay pastaları" adıyla anılırlar. Japonyadaki "çay pastası" geleneğini yansıtan bu isimlendirme, ilk üreticilerin Japon kökenli Amerikalılar olduğu yönündeki savı doğrular.
Los Angeles'tan bir başka girişimci Selichi Kito, işe öncelikle Japon tapınakları için ürettiği fal kurabiyelerini satarak başladığını, ama daha sonra Los Angeles ve San Francisco'da çin lokantalarından gelen talebi fark ederek burada büyük bir pazar yarattığını anlatır. Selichi Kito'ya göre şans kurabiyesinin asıl mucidi kendisidir, zira ürünün asıl kullanım alanı olan çin lokantalarını o keşfetmiştir.
Selichi Kito'nun bu işe katkısı bilinmez ama, savaş sonrasında Japonlar şans kurabiyesi pazarından silinir ve üretim büyük oranda Çin kökenli Amerikalılar'ın eline geçer. California'da Shuck Yee, kurabiyelerin seri üretimine olanak sağlayan bir makine geliştirir. Çinli üreticilerin önderliğinde büyüyen ve yayılan şans kurabiyesi işi, tüm dünyada çin lokantalarıyla özdeş bir simge haline gelir.
Comments